په اسلامی دولت کی د ګڼ شمیر ګوندونو شتون
##semicolon##
https://doi.org/10.64104/v1.n2.2011##semicolon##
د حزبونو تعدد##common.commaListSeparator## اسلامي دولت##common.commaListSeparator## اسلامي حزبونه##common.commaListSeparator## شکونه##common.commaListSeparator## بدیل##article.abstract##
په دې څیړنه کې لیکوال یوه مهمه مسأله را پورته کړې ده: آیا اسلامي نظام د سیاسي ګوندونو د جوړولو اړتیا لري؟ او د دې جوړولو حکم په شریعت کې څه دی؟ آیا اسلام یې جواز ورکوي که نه؟
څیړنه په دې اړه بیلابیل نظریات څیړي، ځینې عالمان وایی چې سیاسي ګوندونه په اسلامي نظام کې ځای نه لري، ځکه چې دا د دیموکراسۍ محصول دی او د مسلمانانو ترمنځ د اختلاف او ویش سبب ګرځي، خو ځینې نور وایی چې د ظالمو او استبدادي واکمنانو پر وړاندې د مقاومت او د امر بالمعروف او نهی عن المنکر د فرض پوره کولو لپاره د ګوندونو جوړول ضروري دي، ځکه تنظیم د اصلاح د ترسره کولو یوه وسیله ده.
څیړنه د ګوندونو د ګڼوالي په اړه شکونه هم څیړي، لکه دا ادعا چې اختلاف شرعيًا حرام دی، او ځواب یې دا دی چې ممنوع هغه اختلاف دی چې د خلکو د ویش سبب شي، نه د عامې ګټې لپاره د نظرونو تنوع.
ورپسې یې د ګوندونو بدیلونه وړاندې کړي، لکه صنفي اتحادیې او د امر بالمعروف او نهی عن المنکر نظام، چې د شوری او د حکومت د محاسبې مقاصد تحقق کوي پرته له دې چې د ګوندونو زیانونه ولري.
په پای کې، څیړنه دا نتیجه وړاندې کوي چې ګوندونه نه په خپل ذات کې لازمي دي او نه په خپل ذات کې حرام، بلکه حکم یې د مصلحت تابع دی: که فعال شورایي نظام موجود وي چې د واک څارنه کوي، نو د ګوندونو اړتیا نشته، او که دا نظام غایب وي او اصلاح یوازې د تنظیم له لارې ممکنه وي، نو د ګوندونو جوړول جواز لري او حتی واجب دی، البته د شریعي اصولو او نیک نیت په مراعاتولو سره.
