نگارش خوب؛ ضوابط و قواعد

چکیده

مهم‌ترین تَرَکه‌ای را که ما از علما و اندیشمندان به ارث می‌بریم، علم است. گذشتگان ما می‌توانستند به‌جای تدوین و تصنیف و تألیف، شاگردانی تربیت کنند که وارثان دانش آنان باشند؛ اما به اهمیت کتابت و نقش آن در حفظ میراث علمی، خوب پی برده بودند. از همین‌رو، نویسندگی را در آوان کودکی تمرین می‌کردند. در گذشته‌ها، دانشجویانی‌که هوای نویسندگی به‌سر داشتند، کتاب‌هایی را مطالعه و حتّی حفظ می‌کردند که در پهلوی فکر و اندیشه، با زیور بلاغت نیز آراسته بود. در خیلی از مدارس کهنِ ما نیز پس از قرآن کریم، کتاب‌هایی چون: پنج‌گنج، حافظ، بیدل، گلستان و بوستانِ سعدی را می‌خواندند. مطالعه‌ی عمیق این کتاب‌ها، قریحه‌ی ادبی و شور نویسندگی را در طالبان علم، به اوج می‌رساند. بعدها که ادبیات روزنامه‌یی بر گنج‌های تراثیِ ما غلبه یافت و مطَوَّلات کم‌عمقْ به‌جای مختصراتِ عمیقْ نشست، پاره‌ای از قلم‌داران دلسوزِ ما قواعدی را در اصول نگارش، وضع کردند. این نوشته‌ها غالباً در باب دستور خطّ فارسی، نشانه‌گذاری و اِعراب‌گذاری کلمات و چگونگی تعامل با واژه‌های بیگانه نوشته شده‌است. نوشته‌ی کنونی هم، گامی‌است در همین مسیر، اما توأم با برخی از یافته‌هایی‌که گمان می‌برم تازه‌تر به نظر می‌رسند.